Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Όσα πρέπει να ξέρεις για τις ντομάτες

ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΣΠΟΡΩΝ ΝΤΟΜΑΤΑΣ

Επιτρέψτε στις ντομάτες να ωριμάσουν εντελώς πριν τη συλλογή τους για την παραγωγή σπόρου. Κόψτε την ντομάτα στη μέση και συμπιέστε έξω από τις κοιλότητες την ουσία που περιέχει τους σπόρους που είναι σαν ζελατίνα. Τοποθετήστε τη ζελατίνα και τους σπόρους σε ένα βάζο ή ένα ποτήρι και τοποθετήστε σε μια θερμή θέση, 16-24 °C για περίπου 3-4 ημέρες. Ανακατώστε μια φορά την ημέρα. Ένα στρώμα μύκητα σα μούχλα θα αρχίσει να εμφανίζεται στην κορυφή του μίγματος μετά από τις μερικές ημέρες. Αυτός ο μύκητας όχι μόνο τρώει το ζελατινούχο πολτό που περιβάλλει κάθε σπόρο και αποτρέπει τη βλάστηση, παράγει επίσης τα αντιβιοτικά που βοηθούν για να ελέγξουν τις ασθένειες των σπόρων. Μετά από 3-4 ημέρες γεμίστε το δοχείο με τους σπόρος με ζεστό νερό και ανακατέψετε. Αφήστε το περιεχόμενο να ηρεμήσει και χύστε έξω το νερό μαζί με τα κομμάτια του πολτού ντοματών και των ανώριμων σπόρων που επιπλέουν στην κορυφή. Οι βιώσιμοι σπόροι είναι βαρύτεροι και μένουν στο κατώτατο σημείο του βάζου. Αδειάστε τους καθαρούς σπόρους σε ένα ανοιχτό δοχείο και ξεράνετε σε δροσερή θέση για μια δυο εβδομάδες έως ότου ο σπόρος είναι αρκετά ξηρός και σπάει όταν τον τσακίζετε.

ΦΥΤΕΥΣΗ
Οι διαφορετικές ποικιλίες πρέπει να χωριστούν 100 μέτρα η μία από την άλλη καλλιέργεια που ανθίζει συγχρόνως για να εξασφαλίσουμε απόλυτη αγνότητα. Για στο σπίτι μας μια απόσταση 50 μέτρων θεωρείτε ικανοποιητική. Η απόσταση φύτευσης στις σειρές μεταξύ των φυτών θα πρέπει να είναι από 60 έως 90 cm. Μπορείτε να φυτέψετε την ντομάτα μέχρι απόσταση 45 cm και κυρίως στα παρτέρια, να ξέρετε όμως ότι οι ντοματιές απωθούνται μεταξύ τους, για αυτό είναι καλό να τηρούνται οι αποστάσεις. Η απόσταση μεταξύ των σειρών πρέπει να είναι 90-120 cm. Η σπορά των σπόρων μπορεί να γίνει 6 εβδομάδες πριν από την τελευταία ημερομηνία παγετού στην περιοχή σας. Φυτέψτε το σπόρο 1-1.5 cm βαθιά σε κομπόστα για σπόρους και διατηρήστε τη θερμοκρασία μεταξύ 24-29 0C για την καλύτερη βλαστικότητα. Οι ντοματιές χρειάζονται 12-14 ώρες φωτός την ημέρα για μην γίνουν ψιλόλιχνες. Όταν στα φυτά έχουν παραχθεί τέσσερα φύλλα, μεταμοσχεύστε τα φυτά σε μεγαλύτερες γλάστρες για την προώθηση της ανάπτυξης της ρίζας. Εκθέστε τα φυτά στις εξωτερικές συνθήκες δηλαδή στο φως και στον αέρα περίπου 10 ημέρες, για να σκληρύνει και να χοντρύνει το στέλεχος τους. Το πότισμα θα πρέπει να γίνεται με μέτρο, ούτε πολύ ούτε λίγο, για να μην καθυστερήσει η ανάπτυξη των φυτών.
ΣΥΓΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΝΤΟΜΑΤΑΣ
Η ντομάτα καλλιεργείται μαζί με σκόρδο, κατιφέ, κρεμμύδι, μαϊντανό, σχοινόπρασο, καπουτσίνο, καρότο, τσουκνίδα, βασιλικό, μέντα, μελλισόχορτο. Η καλλιέργεια σκόρδου ανάμεσα στις ντομάτες τις προστατεύει από τον τετράνυχο, ο κατιφές από έντομα και νηματώδεις του εδάφους, ενώ η τσουκνίδα η μέντα και το μελλισόχορτο καλυτερεύει την ποιότητά της. Ο βασιλικός απωθεί τις μύγες, τα κουνούπια και τα σκουλήκια των καρπών, τις βοηθάει στις ασθένειες και συμβάλει στην ανάπτυξή τους. Οι ντομάτες δεν έχουν πρόβλημα να καλλιεργούνται στο ίδιο μέρος κάθε χρόνο. Δεν καλλιεργείται με πατάτες, μάραθο, καλαμπόκι, αγγούρι, λάχανο, μπρόκολο, κουνουπίδι, γογγύλι, άνιθο. Μην τις φυτεύεται κάτω από καρυδιές για την αποφυγή της μάρανσης του καρυδιού.
 
ΤΡΟΦΟΠΕΝΙΕΣ
Έλλειψη Αζώτου
Συμπτώματα στο φυτό.
Ασθενική ανάπτυξη. Λεπτό φυτό. Αναπτύσσεται προς τα πάνω. Άκαμπτα στελέχη και μίσχοι. Τα φύλλα έχουν ξεθωριασμένο πράσινο χρώμα. Περιστασιακά εμφανίζονται κηλίδες σε μωβ χρώμα. Τα παλαιότερα φύλλα κιτρινίζουν.
Έλλειψη Φωσφόρου
Συμπτώματα στο φυτό.


 ΦΩΤΟ 1
Ασθενική ανάπτυξη. Λεπτό φυτό. Τα φύλλα μαραίνονται, συστρέφονται προς τα πίσω και αναπτύσσουν έντονες κηλίδες ανοικτού μωβ χρώματος.
Έλλειψη Ασβεστίου
Συμπτώματα στα στελέχη.


 ΦΩΤΟ 2
Οι νεαρές άκρες του φυτού πεθαίνουν. Τα στελέχη της τομάτας αρχίζουν να ξεραίνονται ξεκινώντας από τις άκρες. Τα φύλλα πεθαίνουν, ξεκινώντας από τα νέα φύλλα και τους βλαστούς που είναι γόνιμοι και περιέχουν άνθη.
Έλλειψη Ασβεστίου
Συμπτώματα στο Δικτύωμα - Ζευκτόν



ΦΩΤΟ 3
Ξεραίνονται τα ακραία φύλλα και άνθη. Τα φύλλα αποκτούν κοκκινο-καφέ αποχρώσεις.
Έλλειψη Ασβεστίου
Συμπτώματα στο Δικτύωμα - Ζευκτόν. Ξερή ή μαύρη κορυφή των καρπών (Blossom End Rot).

 
ΦΩΤΟ 4
Ξεραίνονται τα δικτυώματα. Εμφανίζεται στους ακραίους καρπούς η ξερή ή μαύρη κορυφή των καρπών (Blossom End Rot).
Έλλειψη Μαγνησίου
Συμπτώματα στα φύλλα.


ΦΩΤΟ 5
Κεντρική χλώρωση και πράσινες ζώνες στις άκρες των φύλλων.
Έλλειψη Μαγνησίου
Συμπτώματα στο Δικτύωμα.

 
 ΦΩΤΟ 6
Κεντρική χλώρωση και νέκρωση των φύλλων. Τα φρούτα (τομάτες) εμφανίζουν “πράσινες πλάτες”.
Έλλειψη Μαγνησίου
Συμπτώματα στο φυτό.

 
ΦΩΤΟ 7
Εμφάνιση σε θερμοκήπια. Κεντρική χλώρωση και νέκρωση των φύλλων.
Έλλειψη Καλίου
Συμπτώματα στα φύλλα.


ΦΩΤΟ 8
Ελαφρά περιφερειακή και εσωτερική χλώρωση στα νέα φύλλα που ακολουθείται από περιφερειακό καφέ καψάλισμα. Τα “καψαλισμένα” άκρα των φύλλων γυρνούν προς τα πάνω.
Έλλειψη Καλίου
Συμπτώματα στον καρπό.


ΦΩΤΟ 9
Κηλιδωτή ωρίμανση (Blotchy Ripening) στον καρπό της τομάτας. Εμφανίζονται πράσινες και κίτρινες περιοχές (σα μωσαϊκό) στην επιφάνεια του κόκκινου καρπού.
Ασθένεια Τομάτας
Συμπτώματα στον καρπό - Μωσαϊκό τομάτας.

 
ΦΩΤΟ 10
Κηλιδωτή ανομοιόμορφη ωρίμανση, παρόμοια συμπτώματα με την κηλιδωτή ωρίμανση (Blotchy Ripening), λόγω της έλλειψης καλίου, αλλά οι περιοχές του μωσαϊκού ορίζονται σαφέστερα.
Έλλειψη Σιδήρου
Συμπτώματα στα φύλλα.


ΦΩΤΟ 11
Επηρεάζονται οι άκρες των φύλλων. Ειδικότερα οι βασικές περιοχές των μικρών φύλλων. Έντονη χλωρωτική απόχρωση. Οι μίσχοι κοντά στις άκρες είναι επίσης κίτρινοι.
Έλλειψη Μαγνησίου
Συμπτώματα στα φύλλα.


ΦΩΤΟ 12
Χλωρωτικές αποχρώσεις απλωμένες σε όλη την επιφάνεια των φύλλων. Οι διάστικτες περιοχές νεκρώνονται.
Τοξικότητα Μαγγανίου (όξινο έδαφος - περίπλοκο θέμα)
Συμπτώματα στα κλαδιά.


ΦΩΤΟ 13
Τα στελέχη και οι μίσχοι, ειδικά οι περιοχές ένωσης, παρουσιάζουν νεκρωτικές βλάβες. Τα φύλλα μαραίνονται και κρεμούν.
Έλλειψη Βορίου
Συμπτώματα στα κλαδιά.


ΦΩΤΟ 14
Οι μίσχοι γίνονται άκαμπτοι. Τα νέα άνθη πεθαίνουν και μειώνεται η ανάπτυξη. Αναπτύσσονται τα πλευρικά κλαδιά εμποδίζοντας την ανάπτυξη του φυτού σε ύψος. Τα φύλλα αποκτούν έντονη χρειά από μωβ, καφέ και κίτρινο χρώμα.
Έλλειψη Βορίου
Συμπτώματα στους καρπούς.


ΦΩΤΟ 15
Οι καρποί της τομάτας δεν έχουν σπόρους και παρουσιάζουν φελώδη υφή. Η ωρίμανση δεν είναι ομοιόμορφη.
Έλλειψη Μολυβδενίου
Συμπτώματα στο φυτό.


ΦΩΤΟ 16
Τα φύλλα είναι κάπως χλωρωτικά. Έντονη περιστροφή των φύλλων. Τα φύλλα ξεραίνονται από τις άκρες
ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Αλευρώδης
Επιστημονικό Όνομα: Bemisia tabaci
Τύπος Προσβολής: Εχθρός
Εμφάνιση Συμπτωμάτων: ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΤΑ ΦΥΛΛΑ
Πληροφορίες
Προσβάλλει τον καπνό, το βαμβάκι και άλλα καλλιεργούμενα και αυτοφυή φυτά.
Ζημιά
Η απομύζηση φυτικών χυμών κάνει τα φύλλα εύθραυστα και υποβαθμίζει την ποιότητά τους. Επιπλέον τα κολλώδη εκκρίματα του εντόμου λερώνουν τα φύλλα.
Εχθρός
Το ακμαίο μοιάζει με μικρή λευκή μύγα. 'Έχει μήκος περίπου 1 χιλ., χρώμα σώματος κιτρινωπό και μαύρους οφθαλμούς. Οι πτέρυγες είναι διαφανείς και καλύπτονται από λευκή κηρώδη ουσία, που εκκρίνεται από αδένες και από όπου πήρε το έντομο το όνομά του.
 Οι νεαρές νύμφες έχουν ελλειπτικό σχήμα, χρώμα διαφανές-υποκίτρινο και διαθέτουν πόδια. Οι νύμφες 2ου-4ου σταδίου αποκτούν χρώμα υποκίτρινο-κίτρινο και δεν έχουν πόδια (ακίνητες).



ΦΩΤΟ 17
Θρίπας
Επιστημονικό Όνομα Thrips tabaci
Εμφάνιση Συπτωμάτων: ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΤΑ ΦΥΛΛΑ
Πληροφορίες
Προσβάλλει το βαμβάκι, τον καπνό, τα ψυχανθή και πολλές άλλες καλλιέργειες.
Ζημιά
Τα καπνόφυτα προσβάλλονται τόσο στο σπορείο όσο και στο χωράφι. Στα φύλλα εμφανίζονται πολυάριθμα λευκά στίγματα. Η απομύζηση φυτικών χυμών από τα φύλλα τα κάνει εύθραυστα και υποβαθμίζει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Σοβαρότερη ζημιά όμως προκαλεί ο θρίπας μεταδίδοντας την ίωση της κηλιδωτής νέκρωσης (TSWV) ("καρκίνος").
Εχθρός
Το ακμαίο έχει μήκος 0,8 χιλ. και χρώμα κιτρινοκάστανο. Οι πτέρυγες είναι στενές, γκριζοκίτρινες, με μακρούς κροσσούς. Οι κεραίες του έχουν 7 άρθρα (σε αντίθεση με τον Θρίπα της Καλιφόρνια Frankliniella occidentalis, που φέρει κεραίες με 8 άρθρα).
Οι νύμφες μοιάζουν στην εμφάνιση με τα ακμαία και έχουν χρώμα λευκοκίτρινο.



ΦΩΤΟ 18
Αφίδες Λαχανικών
Επιστημονικό Όνομα: Aphis gossypii, Aphis fabae, Myzus persicae, Aulacorthum solani, Macrosiphum euphorbiae, Brevicoryne brassicae
Τύπος Προσβολής: Εχθρός
Εμφάνιση Συπτωμάτων σε: ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΤΑ ΦΥΛΛΑ, ΜΑΡΑΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΦΥΤΟ
Πληροφορίες
Τα διάφορα είδη μπορεί να συναντώνται σε διαφορετικές ομάδες καλλιεργειών. 'Ετσι τα κολοκυνθοειδή προσβάλλονται κυρίως από την Aphis gossypii, η τομάτα από τα είδη Myzus persicae, Macrosiphum euphorbiae, Aulacorthum solani, Aphis fabae, τα φυλλώδη λαχανικά από την Brevicoryne brassicae.
Ζημιά
Βρίσκονται συνήθως στην κάτω επιφάνεια του φύλλου, όπου σχηματίζουν αποικίες. Χαρακτηριστικό είναι η παραγωγή μελιττώματος. Σε σοβαρές προσβολές τα φύλλα καρουλιάζουν και μεταχρωματίζονται. Εκτός από την απομύζηση χυμών οι αφίδες μπορεί να μεταφέρουν ιώσεις (π.χ. ιός Υ, μωσαϊκό αγγουριού CMV, ασπερμία τομάτας, μωσαϊκό καρπουζιού, ίκτερος κολοκυνθοειδών), οπότε σε αυτή την περίπτωση παρουσιάζονται τα αντίστοιχα συμπτώματα.
Εχθρός
Τα ακμαία έχουν μήκος 1-4 χιλ. και ο χρωματισμός τους διαφέρει ανάλογα με το είδος: πράσινο, κίτρινο, κοκκινωπό, καστανό, καστανόμαυρο, γκριζοπράσινο.
Συνυπάρχουν πτερωτές και άπτερες μορφές. Οι νύμφες μοιάζουν στην εμφάνιση με τα ακμαία.



ΦΩΤΟ 19
Κοινός Τετράνυχος (κίτρινος)
Επιστημονικό Όνομα Tetranychus spp.
Εμφάνιση Συπτωμάτων: ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΤΑ ΦΥΛΛΑ, ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΤΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ, ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΤΟ ΚΑΡΠΟ
Πληροφορίες
Προσβάλλουν τα σολανώδη, τα κολοκυνθοειδή, το βαμβάκι, το αμπέλι, τα εσπεριδοειδή, αλλά και πολλές άλλες καλλιέργειες και αυτοφυή φυτά.
Ζημιά
Στην επάνω επιφάνεια των φύλλων παρουσιάζεται χλώρωση κατά κηλίδες, ενώ στην κάτω επιφάνεια διακρίνονται οι θέσεις διατροφής των αποικιών τους (ασημόχρωμες και ελαφρά βυθισμένες) και με τη χρήση μεγεθυντικού φακού οι τετράνυχοι. Σημάδι της προσβολής είναι και οι μετάξινοι αραχνοειδείς ιστοί στα προσβεβλημένα μέρη. Σε έντονη προσβολή τα φύλλα καρουλιάζουν, ξηραίνονται και πέφτουν. Μπορεί να προσβληθούν επίσης τα στελέχη, τα άνθη και οι καρποί. Στους καρπούς των εσπεριδοειδών παρατηρούνται σκουρόχρωμες κηλίδες, οι οποίες επεκτείνονται και καταλαμβάνουν σημαντικό τμήμα της επιφάνειας. Το αποτέλεσμα είναι να υποβαθμίζεται η εμπορική τους αξία.
Εχθρός
Το ακμαίο θηλυκό έχει μήκος 0,5 χιλ., σχήμα ωοειδές και χρώμα που ποικίλλει από ανοιχτοκίτρινο εως πρασινοκίτρινο. Πλευρικά φέρει από μια σκούρα εκτεταμένη κηλίδα. Φέρει 4 ζεύγη ποδών. Τα θηλυκά άτομα του φθινοπώρου, που θα διαχειμάσουν, έχουν χρώμα πορτοκαλοκόκκινο. Οι νύμφες μοιάζουν στην εμφάνιση με τα ακμαία. Η προνύμφη όμως φέρει 3 ζεύγη ποδών. Τα ωά είναι σφαιρικά, λεία και μοιάζουν με μικρά μαργαριτάρια. Κοντά στην εκκόλαψη παίρνουν κοκκινωπό χρώμα. Διαχειμάζει σε προστατευμένες θέσεις, όπως κάτω από τον ξηρό φλοιό των πρέμνων, γύρω από το λαιμό, πάνω σε διάφορα ποώδη φυτά. Την άνοιξη δραστηριοποιείται και μετακινείται σε ποώδη φυτά (συνήθως ζιζάνια) όπου και πολλαπλασιάζεται. Στο στάδιο αυτό από κοκκινωπό γίνεται κιτρινοπράσινο. Αναπτύσσει πολλές γενεές κυρίως το καλοκαίρι, με ξηρό και θερμό καιρό (1 γενεά κάθε 10-12 ημέρες σε θερμοκρασία 25-30οC).
Παρατηρήσεις
Οι τετράνυχοι ευνοούνται από ξηρό και ζεστό καιρό. Μπορούν ταχύτατα να αναπτύξουν μεγάλους πληθυσμούς και να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές. Η αντιμετώπισή τους πρέπει να γίνεται έγκαιρα, σε χαμηλό επίπεδο πληθυσμού. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με προσεκτικό και συστηματικό έλεγχο της καλλιέργειας.


ΦΩΤΟ 20
Κλαδοσπορίωση τομάτας
Άλλα Ονόματα Leaf mold
Επιστημονικό Όνομα Mycorellosiella fulva, (συν. Fulvia fulva, συν. Cladosporium fulvum)
Τύπος Προσβολής Ασθένεια
Εμφάνιση Συπτωμάτων: ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΤΑ ΦΥΛΛΑ
Πληροφορίες
Η ασθένεια αυτή ευνοείται μέσα στο θερμοκήπιο και μάλιστα τους χειμερινούς μήνες.
Συμπτώματα
Προσβάλλονται πρώτα τα κατώτερα φύλλα, όπου δημιουργούνται ακανόνιστες χλωρωτικές (κιτρινοπράσινες) κηλίδες. Η καστανή εξάνθιση του μύκητα εμφανίζεται στην κάτω επιφάνεια. Αργότερα οι κηλίδες γίνονται καστανοκίτρινες, επεκτείνονται, τα φύλλα συστρέφονται, μαραίνονται και σε συνθήκες σοβαρής προσβολής πέφτουν. Σπάνια μπορεί να προσβληθούν άνθη ή καρποί τομάτας.
Παθογόνο – Συνθήκες ανάπτυξης
Η ασθένεια οφείλεται στον Αδηλομύκητα Mycorellosiella fulva. Μολύνει από τα στομάτια των φύλλων και αναπτύσσεται μέσα στους ιστούς, κατά προτίμηση στο σπογγώδες μεσόφυλλο. Τα κονίδια (σπόρια) του μύκητα βλαστάνουν όταν βρεθούν σε επαφή με την φυλλική επιφάνεια. Η μόλυνση και η ανάπτυξη της ασθένειας ευνοείται με υγρασία και σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (περ. 20 oC). Στα πρώτα στάδια της προσβολής η ασθένεια δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή.



ΦΩΤΟ 21
Βοτρύτης
Άλλα Ονόματα: Σαπίλα, Gray Mold
Επιστημονικό Όνομα Botrytis cinerea
Τύπος Προσβολής: Ασθένεια
Εμφάνιση Συπτωμάτων σε: ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΤΑ ΦΥΛΛΑ, ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΤΟ ΑΝΘΟΣ, ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΤΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ, ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΤΟ ΚΑΡΠΟ
Πληροφορίες
Ο βοτρύτης είναι ευρύτατα διαδεδομένος μύκητας. Είναι περισσότερο γνωστός με την ατελή του μορφή, ως Botrytis cinerea (Αδηλομύκητας) και με την εξάνθιση γκρίζου χρώματος (ασθένεια «τεφρά σήψη»).Προσβάλλει πάρα πολλές καλλιέργειες και αποτελεί σοβαρό πρόβλημα και πραγματική απειλή για την εμπορεύσιμη παραγωγή. Εκτός από τις ποσοτικές απώλειες υποβαθμίζει και την ποιότητα των προϊόντων, ενώ ζημιώνει την παραγωγή και μετασυλλεκτικά κατά την αποθήκευση και την μεταφορά. Αποτελεί πρόβλημα ιδιαίτερα για τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες αλλά και για τις υπαίθριες.
Συμπτώματα
Προκαλούνται στην αρχή καστανές υδατώδεις εκτεταμένες κηλίδες, που μπορεί να εξελιχθούν σε νεκρώσεις. Χαρακτηριστική είναι η γκρίζα εξάνθιση (χνούδι) του μύκητα στα προσβεβλημένα όργανα. Προσβάλλει όλα τα μέρη των φυτών (φύλλα, στελέχη, άνθη, καρπούς) και σε όλα τα στάδια ανάπτυξής τους
Ο βοτρύτης μπορεί να αναπτυχθεί και σαπροφυτικά σε υπολείμματα της καλλιέργειας και σε νεκρά μέρη των φυτών και από εκεί να μολύνει γειτονικούς υγιείς ιστούς. Σχηματίζει κονιδιοφόρους με μακρύ ποδίσκο και υαλώδη κονίδια σε σχηματισμό βότρυ στις διακλαδώσεις. Στους προσβεβλημένους ιστούς μπορεί να σχηματιστούν επίσης τα μαύρα σκληρώτια του μύκητα.
Συνθήκες ανάπτυξης
Τα κονίδιά του βλαστάνουν σε μεγάλο εύρος θερμοκρασιών (από 1-30 oC) αν και η ιδανική θερμοκρασία είναι 18 oC. Είναι ξηροσπόρια και μεταφέρονται κυρίως με τον άνεμο. Απελευθερώνονται με έναν υγροσκοπικό μηχανισμό, γι’ αυτό αφθονούν όταν υπάρχουν απότομες μεταβολές της υγρασίας στη διάρκεια της ημέρας. Για την βλάστησή τους όμως είναι απαραίτητη η ύπαρξη σταγόνας νερού ή πολύ υψηλής σχετικής υγρασίας (τουλάχιστον 90%). Σε θερμοκρασίες 15-20 oC και παρουσία νερού ή υψηλής σχετικής υγρασίας (βροχή ή παρατεταμένος υγρός καιρός) η ανάπτυξη του μύκητα είναι πολύ γρήγορη και η μόλυνση ολοκληρώνεται μέσα σε λίγες ώρες.
Με την βοήθεια της πλάκας προσκολλήσεως (appressorium) το ράμφος μόλυνσης διαπερνά την εφυμενίδα και την επιδερμίδα των φυτικών κυττάρων. Στην φάση αυτή ο μύκητας παράγει ένζυμα που λύνουν την συνέχεια των φυτικών κυττάρων και διευκολύνουν την διείσδυσή του. Ο μύκητας εισέρχεται και μολύνει επίσης από τα άνθη.
Ο βοτρύτης μπορεί να εμφανισθεί δευτερογενώς μετά από προσβολές από έντομα ή από φυσικές ζημιές, π.χ. από χαλάζι, διεισδύοντας από τους ήδη τραυματισμένους ιστούς (οι πληγές των ιστών αποτελούν πύλες εισόδου του βοτρύτη).
Ο μύκητας διαχειμάζει είτε με τη μορφή σκληρωτίων στο έδαφος ή ως σαπροφυτικό μυκήλιο σε νεκρά υπολείμματα καλλιέργειας ή σε διάφορους ξενιστές.
Το βασικό μέσο πρόκλησης μολύνσεων είναι τα μακροκονίδια και το μυκήλιο, ενώ δευτερευόντως τα ασκοσπόρια. Τα μακροκονίδια χρειάζονται την παρουσία νερού για να βλαστήσουν και δεν επιζούν για πολύ.
Φυτικοί ιστοί υδαρείς, περίσσεια αζωτούχου λίπανσης, υψηλή πυκνότητα φύτευσης και κακός αερισμός της φυτείας ή μέσα στο θερμοκήπιο, είναι παράγοντες που αυξάνουν την ευαισθησία των φυτών και τις προσβολές από τον βοτρύτη.
Αντιμετώπιση
Ο βοτρύτης (ή σαπίλα) είναι αναμφίβολα πραγματική απειλή για την εμπορεύσιμη παραγωγή, ιδιαίτερα για τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Αυτό γιατί από τη μία η ασθένεια αναπτύσσεται πολύ γρήγορα και από την άλλη η αντιμετώπισή της δεν είναι εύκολη. Η παραμικρή καθυστέρηση από την έγκαιρη επέμβαση του βοτρύτη, συνήθως έχει δυσανάλογα σοβαρές επιπτώσεις (απώλεια παραγωγής, δυσκολία αντιμετώπισης, περιορισμένη επιτυχία, παραμονή της ασθένειας σε εστίες μέσα στο θερμοκήπιο και επαναμόλυνση, ανάγκη για περισσότερους και συχνότερους ψεκασμούς, υψηλότερο κόστος).
Με δυο λόγια ο βοτρύτης, ειδικά μέσα στο θερμοκήπιο, είναι ένα ιδιαίτερο πρόβλημα, στο οποίο επιβάλλεται να δίνουμε ξεχωριστή προσοχή.
Γενικά συστήνεται για την ορθολογική αντιμετώπιση του βοτρύτη και πρόληψη εμφάνισης ανθεκτικότητας από τον μύκητα να εναλλάσσονται στους ψεκασμούς μυκητοκτόνα με διαφορετικό τρόπο δράσης και από διαφορετικές ομάδες, να γίνεται καλός ψεκασμός, να εφαρμόζονται οι συνιστώμενες δόσεις και να τηρούνται οι οδηγίες που αναγράφονται στη συσκευασία.



ΦΩΤΟ 22
Αλτερναρίωση Στελέχους Τομάτας
Επιστημονικό Όνομα: Alternaria alternata f.sp. lycopersici, Alternaria alternata, Alternaria tenuis
Τύπος Προσβολής: Ασθένεια
Εμφάνιση Συπτωμάτων σε: ΞΕΡΑΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΦΥΤΟ, ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΤΟ ΚΑΡΠΟ
Συμπτώματα
Προκαλούνται έλκη στη βάση των στελεχών, που μπορεί να το περιβάλλουν ολόκληρο προκαλώντας την ξήρανση του φυτού.
Προσβάλλονται και οι καρποί, όπου δημιουργούνται βυθισμένες καστανόμαυρες κηλίδες σε μεγάλες περιοχές.
Παθογόνο – Συνθήκες ανάπτυξη
Η ασθένεια οφείλεται στο μύκητα Alternaria alternata f.sp. lycopersici. Οι μολύνσεις γίνονται με υγρό καιρό, με παρουσία ελεύθερης υγρασίας στα φυτά και σε σχετικά υψηλές θερμοκρασίες (20-25 oC).

ΦΩΤΟ 23
Περονόσπορος Τομάτας
Άλλα Ονόματα Late blight
Επιστημονικό Όνομα Phytophthora infestans
Τύπος Προσβολής Ασθένεια
Εμφάνιση Συπτωμάτων: ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΤΟ ΚΑΡΠΟ
Συμπτώματα
Προσβάλλεται η βλάστηση και οι καρποί. Η προσβολή ξεκινά από τα κατώτερα φύλλα, όπου εμφανίζονται κιτρινωπές κηλίδες ακανόνιστου σχήματος ("λαδιές"). Αυτές οι περιοχές στη συνέχεια γίνονται καστανές και ξηραίνονται. Με υγρές συνθήκες στην κάτω επιφάνεια των φύλλων διακρίνεται το λευκό χνούδι (εξάνθιση) του μύκητα. Στους μίσχους και στους βλαστούς οι νεκρώσεις των ιστών παίρνουν επίμηκες σχήμα. Οι καρποί προσβάλλονται αρχικά στην περιοχή του ποδίσκου. Η προσβολή μπορεί να εξαπλωθεί στη συνέχεια σε ολόκληρο τον καρπό.
Παθογόνο – Συνθήκες ανάπτυξης
Ο περονόσπορος της τομάτας προκαλείται από τον μύκητα Phytophthora infestans. Για την ανάπτυξή του απαιτεί υγρό και δροσερό καιρό (17-20 οC). Με τέτοιες ευνοϊκές συνθήκες η ασθένεια μπορεί να εξαπλωθεί πολύ γρήγορα, καταστρέφοντας τα φυτά.
Αντιμετώπιση
Για την αντιμετώπιση του περονοσπόρου της τομάτας απαιτείται πρόγραμμα προληπτικών επεμβάσεων, ιδιαίτερα στις περιοχές με συνθήκες ευνοϊκές για την ανάπτυξή του (π.χ. Δυτική Ελλάδα).
Η προστασία της νεαρής βλάστησης είναι σημαντική ώστε να μην εγκατασταθεί η ασθένεια στο χωράφι. Επίσης ιδιαίτερη σημασία έχει ο καλός ψεκασμός και η προστασία της νεαρής αναπτυσσόμενης βλάστησης, όταν μάλιστα χρησιμοποιούνται σκευάσματα επαφής.
Συστήνεται να ακολουθούνται οι οδηγίες των Γεωργικών Προειδοποιήσεων ως προς αναμενόμενη προσβολή, καιρικές συνθήκες και επίκαιρο επέμβασης. Στις κρίσιμες περιόδους για την εξάπλωση της ασθένειας (π.χ. σε συνθήκες με βροχερό καιρό και θερμοκρασίες 20-25 οC) συστήνεται να προτιμώνται μίγματα με διασυστηματικά προϊόντα.


ΦΩΤΟ 24
Ωίδιο Ντομάτας
Επιστημονικό Όνομα Leveillula taurica με ατελή μορφή τον Oidiopsis sicula.
Τύπος Προσβολής Ασθένεια
Εμφάνιση Συπτωμάτων: ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΣΕ ΙΣΤΟΥΣ
Συμπτώματα
Στα φύλλα εμφανίζονται χλωρώσεις γωνιώδεις και ακανόνιστες. Εντονότερα είναι τα συμπτώματα στην τομάτα και στην πιπεριά ενώ ανοιχτοκίτρινες κηλίδες προκαλούνται στη μελιτζάνα και το αγγούρι. Οι κηλίδες αργότερα γίνονται νεκρωτικές. Η εξάνθιση του μύκητα εμφανίζεται και στις δύο επιφάνειες του φύλλου (λευκό χνούδι), πρώτα όμως στην κάτω επιφάνεια. Στην πιπεριά και στη μελιτζάνα προκαλείται επιπλέον κατσάρωμα των φύλλων και πτώση τους. Η ευαισθησία των φυτών αυξάνεται με την ηλικία τους, ενώ τα νεαρά φυτά παρουσιάζουν ανεκτικότητα. Η ασθένεια εμφανίζεται συνηθέστερα στο φύλλωμα.
Παθογόνο – Συνθήκες ανάπτυξης
Η ασθένεια προκαλείται από τον μύκητα Leveillula taurica (ατ. μορφή Oidiopsis taurica). Πρόκειται για υποχρεωτικό παράσιτο, που μολύνει από τα στομάτια. Εισέρχεται μέσα στους ιστούς και αναπτύσσεται ενδοφυτικά στο μεσόφυλλο. Από εκεί αναπτύσσονται οι κονιδιοφόροι, που εμφανίζονται ως λευκή εξάνθιση. Αυτοί παράγουν τα σπόρια του μύκητα (κονίδια) που είναι ξηροσπόρια, μεταφέρονται με τον άνεμο και για να βλαστήσουν δεν απαιτούν υψηλές συνθήκες υγρασίας. Γι’ αυτό και το ωίδιο είναι διαδεδομένη ασθένεια και σε σχετικά ξηροθερμικές συνθήκες σε σύγκριση με άλλα παθογόνα. Τα κονίδια εξαπλώνουν την ασθένεια και σε υγιή φυτά. Η βλάστηση των σποριών και η διείσδυσή τους μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε 3 ώρες.
Αντιμετώπιση
Ο μύκητας Leveillula taurica θεωρείται «δύσκολο» παθογόνο γιατί αναπτύσσεται μέσα στους ιστούς (ενδοφυτικά). Γι’ αυτό για την αντιμετώπισή του συστήνεται επέμβαση έγκαιρα μόλις εμφανιστεί η ασθένεια κυρίως με κατάλληλα, διασυστηματικά σκευάσματα, που να μπορούν να διεισδύουν μέσα στους φυτικούς ιστούς.


ΦΩΤΟ 25
ΠΗΓΕΣ:
ΜΠΕΣΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
Τεχνολόγος Γεωπόνος, MSc, Υποψήφιος Διδάκτωρ στην Χημεία Περιβάλλοντος
tbesis@gmail.com
 

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τα γράδα ρακής και τσίπουρου και η αντιστοιχία τους σε οινόπνευμα

Γράδα και αλκοόλ – Πόσο οινόπνευμα πρέπει να έχει η ευχάριστης γεύσης τσικουδιά ή τσίπουρο; Οι περισσότεροι, ακόμα και πολλοί παραγωγοί ρακής και τσίπουρου συγχέουν τα (κακώς, κάκιστα ισχύοντα ακόμα στην Ελλάδα, ενώ έχουν καταργηθεί διεθνώς) γράδα τσικουδιάς και τσίπουρου με τους οινοπνευματικούς βαθμούς  ή αγνοούν ότι βγάζοντας π.χ. ως συνήθως (κακώς) 18 γράδα την ρακή, την βγάζουν με 46% οινόπνευμα (!!!) ενώ το ουίσκι και η βότκα  που μάλιστα πίνονται αραιωμένα με πολλά παγάκια και αναψυκτικά ή χυμούς φρούτων, έχουν γύρω στους 43. Η ευχάριστης γεύσης τσικουδιά δεν πρέπει να ξεπερνά τους 37-39 το πολύ  βαθμούς οινοπνεύματος, δηλαδή 16-16,5 γράδα (βλ πίνακα παρακάτω). Δυστυχώς, ελάχιστοι

Φτιάχνω αγνό σαπούνι εύκολα και γρήγορα

Αφιερωμένο το κατωτέρω στην μνήμη του αγαπημένου μας και καλού Ανθρώπου, Δημήτρη (Μίμη) Κανελλάκη που απεβίωσε την Πέμπτη 28-5-2015 στην Τρίπολη όπου και ετάφη την μεθεπομένη. Και το αφιερώνω στον Μίμη μιας και λάτρευε το χωριό, την γη, την καλλιέργεια της και το δούλεμα της φύσης και των προϊόντων της με τα χεράκια του. Πράξεις που έκανε κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, εδώ και χρόνια, εξαιρουμένου του φετινού που "έφυγε". Καλό ταξίδι Μίμη. Γιώργος Θ. Κανελλάκης Φτιάχνω αγνό σαπούνι εύκολα και γρήγορα Πηγαίνοντας στα χωριά όλο και κάποιο τενεκέ με περσινό ή και παλαιότερο λάδι θα βρούμε.  Όσο παλαιότερο το λάδι, τόσο το καλύτερο, αν θέλουμε να κάνουμε σαπούνι που θα είναι εξαιρετικό, υγιεινό, υποαλεργικό, αγνό και κυρίως 100% οικολογικό, μέσα σε 1/2 ώρα. Οδηγίες :  ζυγίζουμε το λάδι που έχουμε σε ζυγαριά ακριβείας. Σημειωτέον πως, το μπουκάλι με το 1 λίτρο λάδι δεν ζυγίζει 1 κιλό λάδι, μιας και είναι πολύ ελαφρύτερο ! για κάθε κιλό λάδι χρειαζόμαστε  300 γραμμά...

Κάνω προζύμι, κάνω ψωμί, κρατάω προζύμι !!!

Στα κατωτέρω 5 θέματα - τίτλους, θα θυμίσουμε απλές και ξεχασμένες δυστυχώς διεργασίες για την δημιουργία μυρωδάτου ψωμιού. Διεργασίες όπου, το κόστος της ετοιματζίδικης μαγιάς, περιττεύει και το αποτέλεσμα του ψωμιού μας ανταμείβει υπέρμετρα.  Σημειωτέον, μπορούμε να κάνουμε προζύμι με σκέτο αλεύρι και νερό ή με νερό που έχει μείνει μέσα του έχει μείνει μια μέρα ένα κλαδάκι βασιλικού και σπόρων μήλου ή με μέλι μέσα στο νερό κλπ. Οι τρόποι αποτελούν καθαρά επιλογή δική μας.  Τονίζουμε δε ότι λέει και ο κορυφαίος νεαρός αρχιμάγειρας Άκης Πετρετζίκης για το "γνωστό θέμα" : "Όσο για τον αγιασμό δεν είναι απαραίτητος φυσικά. Απλό νερό κάνει. Στην Ελληνική παράδοση όμως αναφέρουν τον αγιασμό οπότε το βάζω και εγώ σαν τιμή για τα παλιά χρόνια..." Καλή επιτυχία. kontovazaina.blogspot.com   1. Πώς "πιάνουμε" το προζύμι Το καλοκαίρι είναι η πιο εύκολη εποχή για να "πιάσουμε" προζύμι λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας περιβάλλοντος, η ...